07 August 2009

Kiến thức về chất dẻo (plastic)

Chia sẻ với mọi người 1 bài viết về các loại plastic dùng trong sản xuất chai, túi nhựa …

Các chai nhựa, dùng để đựng nước khoáng, nước ngọt, mỹ phẩm, dầu gội, dầu ăn, đầu nhớt …. Đều được ghi 1 trong 7 kí hiệu trên trên thân của vỏ chai đó. Kí hiệu đó nói lên chất liệu nhựa được sử dụng để tạo ra sản phẩm.
Hiện nay, các công ty lớn nhỏ trên thế giới đang chuyển dần sang sử dụng các loại nhựa (plastic) có nguồn gốc từ thực vật. Tuy nhiên, phần lớn cách công ty vẫn sử dụng loại plastic là từ dầu mỏ. Có rất nhiều loại plastic được các nhà hóa học chế ra, nhưng có 7 loại plastic được sử dụng rộng rãi nhất sau đây:

1. Polyethylene terephthalate - kí hiệu PET hay PETE
Loại thứ nhất là polyethylene terephthalate (kí hiệu PET hay PETE) và được đánh số 1. Đây là loại thông dụng nhất, được sử dụng để làm vỏ chai nước khoáng, nước ngọt, nước trái cây, hộp nhựa …. Tổ chức EPA (Environmental Protection Agency) không còn liệt kê DEHA, một loại hóa chất trong PET, như là một chất gây ưng thư. Nhưng loại nhựa này có thể rò rỉ vào trong nước kim lọai antimony (an-ti-môn) và ôxít chì rất độc hại cho cơ thể con người. Nhất là khi đựng nước nóng hay để trong môi trường có nhiệt độ cao thì PET rất dễ rò rỉ ra các kim loại độc hại trên. Bên cạnh đó, nhiều nhà khoa học khuyến cáo không nên sử dụng lại những chai nhựa làm bằng PET vì nó rất khó làm sạch và có thể chứa nhiều loại vi khuẩn gây bệnh.

2. High-density polyethylene hay HDPE
Lọai thứ 2 là High-density polyethylene (viết tắt là HDPE), được dùng để làm các loại chai dầu gội đầu, hộp sữa, hộp đựng dầu nhớt, đồ chơi hay các loại túi shopping cứng. Loại plastic này thường mờ đục, không trong suốt. Một số nơi tái chế thường chỉ nhận tái chế HDPE thuần (không có màu).
Các loại hộp, chai, lọ làm bằng hai plastic vừa kể trên là hai loại dễ tái chế nhất. Còn các loại khác như tuýp, xô, phim, túi thì khó hơn vì chứa các loại kim loại độc hại. Việc sản xuất ra HDPE còn sử dụng tới các hóa chất độc như hexane và benzene.

3. Polyvinyl chloride, kí hiệu PVC
Lọai thứ ba là Polyvinyl chloride (viết tắt là PVC), thường được dùng trong các loại màn plastic (như màn trong nhà tắm, các loại màn plastic bọc thức ăn), ống nước, một vài loại chai và vật liệu xây dựng. Polyvinyl chloride còn được gọi với cái tên quen thuộc là vinyl (PVC), rất gần với PVDC. Polyvinyl chloride thì chứa nhiều chất độc chloride. Vậy mà nhiều nơi vẫn dùng PVC làm đồ chơi cho trẻ em. Và một điều các bạn nên nhớ là PVC là lọai plastic độc nhất, cả việc chế tạo lần vứt bỏ PVC đều gây ra sự rò rỉ dioxin, loại chất cực độc gây ung thư, vào trong nước và không khí.
Đồ chơi làm bằng PVC chứa phthalate, chất này hiện nay được tìm thấy khá nhiều trong máu người. Nó tác động vào hoóc-môn, gây nên sự dậy thì sớm. PVC hiện nay đã bị tẩy chay bởi rất nhiều hãng sản xuất trên thế giới.

4. Low-density polyethylene hay LDPE
Loại thứ tư là Low-density polyethylene (viết tắt là LDPE), được dùng nhiều trong sản xuất túi shopping, dây buộc, vỏ đĩa CD, vỏ ổ đĩa cứng và trong một số loại chai nhựa. LDPE ít độc hại hơn PVC, nhưng nó vẫn chứa các chất độc như butane, benzene và vinyl acetate.
Các lọai túi nylon mua đồ làm bằng LDPE và HDPE hiện nay bị lên án bởi các nhóm bảo vệ môi trường và bị cấm bởi một số thành phố Mỹ. Túi nylon loại này hầu như không thể phân hủy.

5. Polypropylene hay PP
Loại thứ năm là Polypropylene (viết tắt PP) được dùng đề làm tã em bé, băng vệ sinh, ly, đĩa, hộp đựng kẹo và các dụng cụ trong phòng thí nghiệm. Polypropylene được xem như loại plastic tốt nhất trong 7 lọai plastic. Tuy nhiên PP vẫn chứa một số chất độc như DDT và PCB.
Có 1 nơi người ta sử dụng loại plastic này cho thực phẩm, đó là KFC!!!  Nếu không tin, các bạn có thể vào KFC, uống 1 ly nước trong đó (Pepsi gì đó chẳng hạn) rồi xem dưới đáy ly giấy, có in kí hiệu của Polypropylene (kí hiệu số 5 - PP).

6. Polystyrene hay còn được biết dưới tên Styrofoam
Lọai thứ 6 là Polystyrene hay còn gọi là Styrofoam (viết tắt PS), được dùng trong sản xuất ly, hộp, đĩa thức ăn nhanh (dùng 1 lần rồi bỏ) hay các hộp thức ăn mang về. Loại nhựa này không được các nơi tái chế chấp nhận. Việc sản xuất Polystyrene sinh ra khí CFC gây hiệu ứng nhà kính vì làm thủng tầng Ozon và làm ô nhiễm nguồn nước và không khí.

7. Các lọai khác
Các loại nhựa plastic được đánh số 7, nghĩa là nó được làm từ một loại plastic khác với 6 loại kể trên. Kể cả polycarbonate là lọai nhựa gây tổn thương tới hóoc môn của con người bởi vì chúng rò rỉ bisphenol-A vào các thức uống nóng. Bởi vậy khi uống thức uống nóng, các bạn đừng uống bằng ly nhựa. Dùng ly sứ và thủy tinh sẽ tốt hơn.
Ba loại nhựa hoàn toàn không nên dùng là lọai số 3, 6 và 7. Bởi vì ảnh hưởng của chúng đến sức khỏe đã được chứng minh. Nếu phải dùng, chỉ nên dùng 1 trong 2 loại số 2 - HDPE và 5 - PP.
Nếu như bạn sử dụng lại những chai nhựa đựng nước khoáng hay nước ngọt thì sẽ tránh được lượng rác thải plastic khó phân hủy ra môi trường. Như vậy sẽ lợi rất nhiều, vừa tái sử dụng lại những chai nhựa còn tốt và có ích, vừa tránh vất ra môi trường lượng rác thải xấu và vừa tiết kiệm được tiền. Mong mọi người chú ý, giữ gìn sức khỏe của mình cũng như có thể kiến thức về một số đồ vật nhựa mình dùng hàng ngày.  “Hãy nói không với túi nhựa” vì nó đang ngày càng làm ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng ta. Khi đến siêu thị, hay của hàng tạp hóa, nếu bạn thấy không cần thiết thì hãy đừng lấy bao nhựa chứa đồ. Đó cũng là một hành động góp phần bảo vệ môi trường.
Tác giả: Trần Minh Phát - Green Blog

No comments:

Post a Comment